Terzilik mesleğinde çırak yetişmiyor

OĞUZHAN SARI

El emeği ve ustalık isteyen mesleklerden biri olan terzilik unutulmaya yüz tutuyor. Yaklaşık yarım asırdır Ankara’da terzilik yapan Eşref Özdemir, meslekte çırak yetişmediğine dikkat çekerek, gelecekte dikim ve tadilat yapacak kaliteli terzi bulmanın zorlaşacağını söyledi. 

23 yıldır Tunalı Hilmi Caddesi’nde bulunan Ertuğ Pasajı’nda terzilik yapan Özdemir, mesleğe 1972 yılında Cebeci’de bir dükkânda çırak olarak başladığını anlatarak, şöyle konuştu:

“Cebeci’de bir pantoloncunun yanında 4 yıl çıraklık yaptım, sonra başka bir yerde çalıştım. Sonrasında konfeksiyona geçtim. Konfeksiyonu da 1985 yılında bırakarak çamaşırcı ve terzi olarak girdim. Daha sonra ilk olarak Tunalı Pasajı’nda dükkan açtım 10 sene orada çalıştım. 1999 yılında Ertuğ Pasajı’na geldim ve 23 yıldır burada işimi yapmaya devam ediyorum.” 

Özdemir, günümüzde mesleği yapacak çırak bulunamadığına dikkat çekerek, “Bizim zamanımızda okumayacak çocuk ilkokulu bitirdikten sonra bir mesleğe atılıyordu. Şimdi öyle bir şey yok. Dört sene ilkokul, ortaokul ve lise eğitimi aldıktan sonra okumayacak birini nasıl yetiştireceksiniz. Bir şeyler öğrenmesi için çok geç kalmış oluyor. Birçok sektörde çırak yetişmemesinde yeni eğitim sisteminin büyük etkisi olduğunu düşünüyorum.” ifadelerini kullandı.

“Şimdiki gençlerin meslek öğrenme niyeti yok”

Şimdiki gençlerin el zanaatlarına çok fazla ilgi duymadığını ve daha kolay para kazanma düşüncesinde olduklarını vurgulayan Özdemir, “Şimdiki gençlerin meslek öğrenme niyeti yok. Kapıdan girdikleri zaman ilk ‘ben ne kadar para alacağım’ diye soruyorlar. Şimdi her şey para olmuş. Benim oğlumda bu işte çalışıyordu ama sevmiyorum dedi farklı bir işe yöneldi. Tabii ki birileri bir şekilde elinden geldiği kadar bu mesleği sürdürmeye çalışacak ama gelecekte kaliteli terzi bulmak zorlaşacak.” dedi.

Son yıllarda işler azaldı

Özdemir, işlerdeki yoğunluğun eskiye göre azaldığını ifade ederek bunda ekonomik koşulların ve pandeminin etkisinin olduğunu söyledi. “Terziliğe başladığım yıllarda işler çok güzeldi” diyen Özdemir, şöyle devam etti:

“Tunalı Pasajı’nda çalıştığım dönemde işler çok çok iyiydi. Bütün yatırımlarımı o dönem yaptım. Bundan sonra terzilikte iş yapmak da para kazanmak da çok zor. İşler şu an çok durgun. Dükkân kendimize ait olduğu için ayakta durabiliyoruz. Eğer dükkan kendimizin olmasaydı ayakta durabilmemiz imkansızdı. Son yıllarda işlerin düşmesinde pandemi de bizi ciddi oranda etkiledi. Özel dikim de eskisi gibi yok. Eskiden daha çok özel dikim yapıyordum. Tadilat işlerini erteliyordum. Şimdi ise daha çok tadilat yapıyoruz ama son zamanlarda tadilat işleri de iyice azaldı.”

Pandemiden önce işlerin daha iyi olduğunu anlatan Özdemir, pandemi sürecinde işlerin yüzde 50’den fazla düştüğünü belirtti.

Özdemir, konfeksiyonun çıkmasının da terzilerin işerinin azalmasında büyük etkisinin olduğunu vurgulayarak “Örneğin, bir pantolonun paçasını, belini daraltacaksınız ortalama 60 lira bir hesap çıkıyor. Vatandaş bu fiyatı duyunca ben o paraya yeni bir pantolon alırım diyor. Baktığınız zaman genel olarak giyim ucuz. Böyle olunca vatandaş yeni ürün almaya yöneliyor. Terzilere gitmiyor.” şeklinde konuştu.

Eskiden büyük mağazalara iş yaptığını söyleyen Özdemir, “Tunalı Pasajı’nda çalıştığım dönemlerde  1995-97 yıllarında tadilatını yaptığım 30 tane mağaza vardı. Şimdi tadilatını yaptığım bir tane mağaza yok. Şimdi firmalar daha çok kendileri terzi alıp, yaptırıyorlar. Onlar daha çok paça makinesi kullanıyor. Ben el işçiliği yapmayı tercih ediyorum çünkü beni bilen geliyor.” dedi.

Meslekte müşteri memnuniyetinin çok önemli olduğunu ifade eden Özdemir, “Öyle bir an oluyor ki bir kıyafeti terziye yaptırdığınız zaman benim kıyafetimi rezil etti diyebiliyorsunuz. Ama ben müşteriye yaptığım işi beğenene kadar uğraşırım, emek harcarım. Öyle olması da lazım ki müşteriyi kazanayım. İyi bir iş çıkardığınız zaman sadece bir müşteriyi kazanmıyorsunuz onun çevresini de kazanıyorsunuz. Benim Tunalı’da 32 yıldır ayakta durabilmemin sebebi de budur.” ifadelerini kullandı.

Malzemelere fahiş zamlar geldi

Özdemir, iplikten fermuara kadar birçok malzemeye fahiş oranda zam yapıldığını belirterek, şunları kaydetti:

“Son zamanlarda malzeme fiyatlarına gelen zamlar bizi çok etkiledi. İpliklere fahiş zamlar geldi. Önceden bobinini 6-7 liraya aldığım ipliği en son 15 liraya aldım.  Mont fermuarları 5 lira iken şu an 10 lira oldu. Kumaş fiyatları da çok arttı. 45 liraya aldığımız kumaşı şimdi 75 -100 liraya alıyoruz. İki katı bir artış var. Fiyatlar da bu kadar artış olması çok büyük sıkıntı. Bu müşteriye de yansıyor. Fiyatlar artınca insanlar bir şeyler yaptırmaktan kaçınıyor.’’